İstanbullular kaygı içinde büyük İstanbul sarsıntısını bekliyor. Kimi vatandaşlar bina tespit seferberliğine katılırken kimileri ise binalarının çürük raporu almasından tasa ediyor. Bu nedenle binalarda komşular ortası tartışmalar yaşanıyor.
‘RİSK RAPORU İÇİN MÜRACAATA YANAŞMADILAR’
“17 Ağustos sarsıntısına şu an oturduğum konutumda yakalandım. Tüm İstanbullularla emsal dehşetler yaşadım, günlerce meskenime giremedim… Ancak vakitle unuttum duyduğum kaygıyı, ta ki Kahramanmaraş sarsıntıları olana kadar… Birinci şokun akabinde sanki binam sağlam mı sorusu zihnime oturdu. O kaygıyla apartmanın WhatsApp kümesine yazdım, komşularıma binayı denetim ettirmeyi önerdim. Uzun bir sessizliğin akabinde resmen kızılca kıyamet koptu… ‘Nereye gideceğiz?’ 10 haneli apartmanda yalnızca 2 komşum teklifimi kabul etti. Başkaları yanaşmadı risk raporu almak için müracaat yapmaya.”
‘ORTAK TELAŞ RAPORUN OLUMSUZ ÇIKMASI’
“Hepsinin ortak korkusu, raporun olumsuz çıkması ve hepimizin ‘Üç ay içinde binadan çıkarılmamız’dı. Zira çoğumuzun apartmanı yıktırıp tekrar yaptıracak ekonomik gücü yok. Bir öbür mevzu da İstanbul’da astronomik sayılara çıkan kiralardı. “Nereden sağlam mesken bulacağız” diye sordu komşularımdan biri, öfkeliydi… Haydi bulduk buluşturduk, yeni kirayı karşılamayı başardık… Kiraladığımız konutun sarsıntıya ne kadar sağlam olduğu konusu da tam bir muamma. İstanbul’un yapı stoku malum… Neyse ki komşularım ortasından biri çıktı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne, fiyatsız yapılan ve yaptırımı olmayan ‘hızlı tarama’ için başvurdu. Komşuların birden fazla bu müracaattan haberdar değil, duyarlarsa nasıl reaksiyon verecekler bilemiyorum… İstanbul’da pek çok apartmanda durum bizimkine çok emsal. Risk raporu konusunda badire yaşayan konut sahipleri ve kiracılarla konuştuk. Gördük ki dertler ortak, tahlil de belli…”
‘KİMSE ORALI OLMADI’
“Yerbilimci Prof. Dr. Celal Şengör’ün sağlam dediği kıyı semtlerinden birinde oturuyorum. Sarsıntı sonrasında birden fazla kişi üzere binanın sağlamlığıyla ilgili tasalarım oluştu. Apartman kümesine yazdım lakin kimse oralı olmadı. Kümede bulunan mesken sahipleri de pek ilgilenmedi. Konut sahibi olmayınca bina tespit grubu de çağrılamıyordu o sırada.”
‘KOMŞUMDAN AZAR YEDİM’
“Babam inşaat mühendisi, biraz uyku uyuyabilmek için kazan dairesinden imaj alıp ona göndermek istedim, en azından kolonlar ve duvarlar hakkında afaki bir şeyler söylesin diye. Lakin yaşlı bir komşuma yakalandım. Muhtemelen takımlara iletmek için çekim yaptığımı sandı. Kendisinden sağlam bir azar yedim “Sen bizi sokakta mı bırakacaksın” diye. Yanlış anlaşılmasın. Yaşlı olmasını belirtmemin sebebi, beşerler bir yaştan sonra, yıllardır oturdukları meskeni değiştirmek üzere, büyük sayılabilecek bir maceraya atılmak istemiyorlar. Ekonomik parametrelerin haricinde, yaşanacak değişiklik onları korkutuyor.
Tabii ki içinde bulunduğumuz koşullarda ekonomik durum da farklı bir öge. Mesken sahibi olsanız konutun fiyatı düşecek; hasar alacak bir meskeni satmak vicdani olarak farklı bir yük. Kiracı olsanız nereye gideceksiniz, gideceğiniz yer sanki sağlam mı, depozito, emlakçı parası, nakliye bu kira ortamında 100 bin liraya patlar… Bu türlü gidiyor bu durum.”
‘İBB HASARLI ÇIKINCA KONUTU MÜHÜRLEMİYOR’
“En sonunda İBB’ye başvurdum zira kiracılara müracaat yolu açıldı. İnsanların yanlış bildiği bir şey var, İBB hasarlı çıkması durumunda konutu mühürlemeyecek. Yalnızca bilgi sahibi olacağız. Sonra doğal ki isteyen kalır, isteyen yeni konut arayışına girer. Bunu insanların büyük kısmı bilmiyor, kesinlikle duyurulmalı. Kimliğimi açıklamak istemedim, zira komşumu çok düzgün anlıyor ve ona hak veriyorum. Lakin bilgi sahibi olmak da benim hakkım. Bu durumu paylaşmayı, kentsel dönüşümle ilgili insanların yaşadıklarına örnek olması ve sorunlu noktaya dikkat çekmek için istedim. Zira etrafımda yaptığım konuşmalar gösteriyor ki her apartmanda emsal diyaloglar yaşanıyor.”
‘ENDİŞE ETMEMEK İMKANSIZ’
“Yüksek bir apartmandayım. 2015’te yapılmış. Lakin son zelzelelerde gördük; 1 yıllık binalar bile yıkıldı. Kaygı etmemek imkânsız. Doğal ki ben de içimi rahatlatacak bir test sonucu görmek istedim. Müteahhiddin yalıtım sistemini yanlış yapması nedeniyle yağmur suları kolonlar tarafından emiliyor. Bir kolonda korozyon var. Üstelik ülkenin en bilinen inşaat firmalarından biri yaptı binayı, latife üzere.”
‘MÜTEAHHİT TANIDIK!’
“Komşularımın şuurlu ve hassas olduklarını düşünsem de her baştan bir ses çıktı, herkes binamızın ne kadar güçlü ve sağlam olduğunu tez eden şeyler söyledi, şunlar yalnızca aklıma gelenler: “Bizim taban sağlammış”, “Müteahhit tanıdık”, “Biz bina yapılırken izledik”, “Herkes bizim binamızı örnek aldı”, “Firma çok iyiymiş”, “Bina zati yeni, teste ne gerek var”… Ben gerekli testlerin yapılması ve izolasyon sorununun giderilmesi hususları için WhatsApp grubumuzdan toplantı talep ettim. Ortak kararla belirlenen bir firmanın binayı test etmesi ve izolasyon için ayrıyeten bir tadilatın başlatılması kararı alındı.”
‘İHMAL HAYATLARIMIZA MAL OLABİLİYOR’
“Binamız yeni olduğu için karot aldırma tekniğini kimse tercih etmedi açıkçası. Onun dışındaki tekniklerle binamızın test edilmesi konusunda toplantıya katılan herkes hemfikir oldu. Tüm misyonu bu binaları sağlam ve yoluna nazaran yapmak olan müteahhitlerin birçoklarının biraz daha kâr etmek için kalitesiz gereçlerle, yanlış teknikler kullandığı aşikârken, yalnızca tanıdık olduğu için, firma ismine güvendiği için yahut yalnızca işine gelmediği için bunu sorgulamayan komşularınız varsa kesinlikle üstüne gidin, ferdî olarak başvurun. Buna hakkınız olduğunu unutmayın. Onların ihmali bizim hayatımıza mal olabiliyor!”
‘6 ŞUBAT’A KADAR ŞANSLI OLDUĞUMU DÜŞÜNÜYORDUM’
“3,5 yıl evvel, kızım şimdi 5 aylıkken Şişli’den Suadiye’ye taşındık. Anadolu Yakası’nın çocukla yaşamak için daha uygun olduğu niyetindeydik. 99 zelzelesini Çınarcık’ta yaşamış bir çocuk olmama karşın, yeni taşındığım meskenin bu açıdan muteber olup olmadığını düşünmedim bile. Esasen Şişli’de çıktığım daire de eski bir binadaydı. Yeni binalardaki kiralık dairelerin fiyatları üç sene evvel de çok yüksekti, o yüzden düzgün bir lokasyonda eski bir binayı tercih ettik. Çok hoş bir ömür kurduk burada kendimize. Çocuğumu samimi bir mahalle ortamında büyüttüğüm için ne kadar şanslı olduğumu düşünüyordum son günlerde. Ta ki 6 Şubat’ta yaşanan felakete kadar…”
‘PARA NEDENİYLE KABUL ETMİYORLAR’
“Ben kiracıyım, mesken sahibim çıkmamı istiyor. Kardeşimin Kartal’da bir konutu var, oraya taşınmaya karar verdim. Ancak tam o sırada Kahramanmaraş’ta sarsıntı oldu. Sanki gideceğim konut nasıl diye merak ettim. İstanbul Belediyesi’ne başvuralım diye düşündüm. Fakat oturanların yüzde 70’i kabul etmiyor, paradan sebep. Birçok hem kiracı hem emekli… Benim de çok param yok. Ancak ölmek istemem. Ben kimseyi dinlemedim, başvurdum belediyeye… Rapor çıksın, şayet çürükse taşınmayacağım o meskene.”