Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin ağır bakımında en az 80 hastanın 6 Şubat sarsıntısında oksijen yetersizliği yüzünden hayatını kaybetmesine ait olarak eski Vilayet Sıhhat Müdürü Mustafa Hambolat ve Başhekim Sıtkı Sönmez hakkında 18 ay sonra misyonlu ihmal hatasından soruşturma müsaadesi verildi.
Hatay Valisi Mustafa Masatlı, soruşturma müsaadesinde, “hastanenin fizikî ve teknik problemlerine yönelik aksaklıklara ait tespit ve yazışmaları yapmış olsalar da çalışanın bu türlü bir afete hazırlanması için kâfi tatbikat ve bilgilendirmeleri yapmadıkları, önlemleri almadıkları, hastaneyi gerekli hizmeti verecek formda çalıştırmadıkları” belirtildi.
Bu hastanede ağır bakım hemşiresi olarak çalışan Abdullah Gül olmasaydı, evrak büyük ihtimalle kapatılacaktı.
ALTINDAN FAY SINIRI GEÇİYORDU
Hastane için birinci evvel Günyazı’daki adliye binasının gerisindeki arazi düşünülmüştü.
2010’da plan değiştirilerek, Güzelburç Mahallesi tercih edildi.
Burası Amik Gölü havzasındaydı.
Sulak topraktı.
Altından fay sınırı geçiyordu.
İddialara nazaran iktidara yakın ailenin bölgede kurduğu otel, uydu kent ve AVM’ye yakın olsun diye hastane bölgeye taşındı.
‘ÖLÜM PROJESİ’
Hastane kurulurken en çok itiraz eden, Birlik-Sağlık-Sen üyesi sağlıkçılardı.
Gül, sendikanın Hatay temsilcisiydi.
Uyardılar.
Hem de üç yıl boyunca…
2011’de Van sarsıntısı sonrası, hastanenin iki fay çizgisi ortasına inşa edildiğini anlatarak, “Depremde şifa mı olacak, yoksa felaket mi” diye sordular.
KORKUNÇ İHMAL: GÜÇ HATTINI SU BASIYOR
Sağlık Bakanlığı, 2011’de inceleme yaptı ve TOKİ’ye yazdığı yazıda, “Zeminin sağlam olmadığını, düşük kotta yer aldığı için kışın 1-1,5 metre su birikintisinin oluştuğunu, su baskınına karşı yer katın iki metre yükseltilmesi gerektiğini” vurguladı..
Bakanlık hastaneyi teslim aldıktan sonra, 2016’da, bus-bar ismi verilen elektrik dağıtım sisteminde projelendirme yanlışı yapıldığını fark etti.
Trafo ve jeneratör bahçede tek katlı odada yer alıyordu. Güç çizgisi odadan hastaneye yer altından gidiyordu.
Hastanenin inşasında su baskınından dolayı eksi ikinci kat iptal edilirken, güç çizgisi yer altında unutuldu. Baskına karşı galeride izolasyon yapılmadı. Her yağmurda tüneli su basıyor, elektrik kesiliyor ve patlama meydana geliyordu.
İl Sağlık Müdürlüğü, TOKİ’den tedbir alınmasını istedi. TOKİ alt patrona bildirdi. Firma, suyu tahliye için dalgıç pompası yerleştirdi. Halbuki pompanın çalışması için elektrik gerekiyordu.
Sağlık Müdürlüğü, alt patrona dava açtı.
Yine çözüm sağlanamadı.
‘ÇOK RİSKLİ’
Sağlık Müdürlüğü, Şubat 2019’da TOKİ’ye yazarak, “Bus-bar galerisinin su yalıtımının düzgün yapılmadığını, arıza yaşandığını, su dolması sonucu bus-bar’ın kısa devre yaparak patlamaya sebep olacağını” bildirdi. “Su yalıtımının sağlanmasını yahut alternatif tahlil üretilmesini” istedi.
TOKİ, “Galerinin projeye uygun yapıldığını, su basma riskine rağmen tedbir alındığını” savundu. Tedbir dediği, dalgıç pompasıydı.
TOKİ, hastanenin Vilayet Sıhhat Müdürlüğü’ne gönderdiği yazışmaya yer verdi. Yazışmada, bus-bar’ın risk oluşturduğu belirtilerek, şöyle denildi:
“Bölgenin fiziki, coğrafik ve iklim kaideleri göz önünde bulundurulduğunda bus-bar sisteminin çok büyük risk oluşturduğu, Sağlık Bakanlığı ve TEDAŞ tarafından alternatif güç sınırı yapılabilmesi için çalışmaların başlatılması…”
TOKİ, yazışmayı destek göstererek, topu Sıhhat Bakanlığı’na attı.
EN AZ 80 CAN
Bu ihmalin sonucunda 6 Şubatta güç çizgisi hasar gördüğü için elektrik kesildi.
Depreme güçlü olması gereken trafodaki panolar devrilince jeneratör devreye girmedi. Kesintisiz güç kaynağı birkaç saatte tükendiğinden oksijen akışı kesildi. Ve ağır bakımdaki dördü çocuk en az 80 hasta can verdi.
YOĞUN BAKIM HEMŞİRESİ ANLATIYOR
Gül, kurulurken protesto ettiği hastaneye 2019’da ağır bakım hemşiresi olarak atandı. Sarsıntıdan dört saat öncesine kadar nöbetteydi. Sarsıntıya konutta yakalandı.
Gül, şu bilgileri veriyor:
“Elektrik eksiliyor. Jeneratör devreye girmiyor. Oksijen sistemi patlıyor. Oksijen sistemi olmadığı vakit hastanın yaşama ihtimali yok.”
Gül, hastanede asansörlerin daima arıza yaptığını, elektrik, su ve havalandırma sıkıntılarının bulunduğunu ve sigara içilmemesi için yangın merdivenlerinin kilitlendiğini öne sürdü.
Deprem gecesi hastanede nöbet tutan bir misyonlu de WhatsApp kümesinde yaşadıklarını paylaşırken “İnsanlar saatlerce bağırarak yağmur altında vefat etti” diye yazdı.
‘BÜTÇE YOK’
Hastanede Ekim 2021-Ekim 2022 ortasında başhekimlik yapan Prof. Yunus Doğramacı, bana yaptığı özel açıklamada, bus-bar’ın daima kesildiğini kaydederek, “Fay sınırının (yer) altından geçtiğini ve dayanıksız olduğunu herkes söylüyordu” demişti.
Bus-bar sulak toprağa uygun olmadığı için Sıhhat Müdürlüğü’ne yazı yazdığını, lakin Hambolat tarafından geri çevrildiğini söz etmişti.
Doğramacı:
“Şöyle yazdım: ‘Burası sel bölgesi. Sel basar, jeneratör devre dışı kalırsa millet ağır bakımda ölür. Sorumlusu ben olurum.’ Dediler ki, ‘Önlem aldık, dalgıç pompaları.’ Dedim, ‘Yetmez.’ Dediler ki ‘Bütçe yok.”
Kim dedi?
Doğramacı’ya nazaran Hambolat!
Doğramacı zelzeleden sonra karşılaştığı Hambolat’ın “Bus-bar kırıldı, jeneratör devre dışı kaldı. Kurtarabildiğiniz kadar insanı kurtardık, ölenler oldu” dediğini söylemişti. Doğramacı, “Jeneratörler devreye girse hastalar kurtulurdu” demişti.
TEK HATALI BU İKİ KİŞİ Mİ?
Milyonlarca TL harcanarak inşa edilen hastane, 6 Şubat’tan 17 ay sonra yıkıldı. Yıkımdan bir ay sonra, geçen 20 Ağustos’ta, Hambolat ve Sönmez hakkında soruşturma müsaadesi verdi.
İzin 18 ayda çıkıyorsa davanın açılması, yargılamanın bitmesi ne kadar sürer?
Hemşire Abdullah Gül, yaşarken görebilir mi?
Hem esasen ceza verilse ne müellif?
Bu cürmün cezası, üç aydan bir yıla kadar mahpus.
İki kişi mahkum edilse bile verilecek ceza ertelenecek. Bir gün bile tutuklu kalmayacaklar.
Olmaz ya…
Diyelim, kaldılar.
Adalet sağlanmış mı olacak?
Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ni fay çizgisinin üzerine ve sulak toprağa inşa ettirenlerin ve bus-bar sistemini düzgün yapmayanların ve bütün ihtarlara karşın alternatif güç sınırı kurmayanların da soruşturmaya dahil edilmesi gerekir.
Bu ortada, Hatay Valiliği, hastane ek binasının 6 Şubatta yıkılıp sekizi hemşire 72 insanın can vermesine ait olarak Hambolat’ın soruşturulmasına müsaade vermemişti.